یکی از طرح‌‌‌ها، هوشمندسازی در حوزه معادن است که انجام میشود، تاکنون تنها در معدن چادرملو در یزد و دو واحد تولیدی در کرمان هوشمندسازی انجام شده است
بهره‌‌‌وری مبحثی است که در هر دوره‌‌‌ای به‌ویژه در حوزه‌‌‌های صنعتی و معدنی مورد توجه بوده و بسیاری از کارشناسان معتقدند با توجه به ظرفیت‌‌‌های قانونی، هوشمندسازی معادن می‌تواند راهکاری ساده برای رسیدن به این موضوع بدون نیاز به سرمایه‌گذاری‌‌‌های جدید باشد.
در این باره دبیر ستاد راهبری و مدیریت اقتصاد مقاومتی استان یزد گفت: آینده تحتتاثیر هوش مصنوعی خواهد بود و استان یزد باید قطب فناوری هوش مصنوعی کشور شود.
مجید دهقانی‌‌‌زاده با اشاره به اهمیت استفاده از هوش مصنوعی و نقش آن در توسعه و ماموریت این ستاد در راستای پایش و پیگیری اجرای سیاست‌‌‌های ۲۴گانه ابلاغی مقام معظم رهبری و بند ۲ این سیاست‌‌‌ها، اظهار کرد: تاکید اصلی این بند بر حرکت به سمت اقتصاد دانشبنیان و پیشتازی کشور در رسیدن به جایگاه نخست این نوع اقتصاد در منطقه بوده که یکی از نیاز‌‌‌های این عرصه هوش مصنوعی است.
وی افزود: از آنجا‌‌‌که در آینده همه چیز تحتتاثیر هوش مصنوعی قرار خواهد گرفت، برنامه تحولی یزدِ نوین با تغییر ریل حرکتی استان از اقتصاد منبع‌پایه به سمت اقتصاد دانشبنیان به‌‌‌خوبی به این موضوع توجه کرده است.
رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌‌‌ریزی استان یزد گفت: هدف از پرداختن به هوش مصنوعی در ستاد اقتصاد مقاومتی، ایجاد حساسیت و تبیین اهمیت این موضوع در تمامی جنبه‌‌‌های اقتصادی در آینده نزدیک است.
در خصوص اهمیت استفاده از طرح‌های هوشمندسازی در حوزه‌‌‌های مختلف به‌ویژه بخش معدن، معاون آمار و برنامه‌‌‌ریزی سازمان مدیریت و برنامه‌‌‌ریزی استان با اشاره به انتخاب استان یزد به عنوان پایلوت بهره‌‌‌وری در کشور گفت: با اجرای ۴۰ درصدی طرح هوشمندسازی معدن، بدون هیچ‌گونه سرمایه‌گذاری جدید در این بخش ۱۵درصد رشد حاصل شد.
جعفر رحمانی‌شمسی افزود: دو راه برای رشد اقتصادی کشور وجود دارد که با سرمایه‌گذاری یا بهره‌‌‌وری بیشتر، رشد اقتصادی در کشور محقق میشود و باید سهم ۳۰درصدی رشد اقتصادی خود را قبل از بهره‌‌‌وری کسب کنیم.
وی با بیان اینکه آمارهای برنامه ششم توسعه میزان بهره‌‌‌وری ما را منفی نشان می‌دهد، تصریح کرد: در نشست کشوری، استان یزد به عنوان پایلوت بهره‌‌‌وری کشور معرفی شد و ۱۲ پروژه پیشران در استان یزد پس از سه ماه مطالعه و تحقیقات به تصویب سازمان بهره‌‌‌وری ایران رسید.
وی با اشاره به اهمیت بهره‌‌‌وری در حوزه معادن تاکید کرد: یکی از طرح‌‌‌ها، هوشمندسازی در حوزه معادن است که برای دیسپاچینگ انجام میشود، تاکنون تنها در معدن چادرملو در یزد و دو واحد تولیدی در کرمان هوشمندسازی انجام شده و توانستند تا ۱۵درصد ارزش افزوده بیشتری بدون انجام سرمایه‌گذاری جدید ایجاد کنند.
معاون سازمان مدیریت یزد اضافه کرد: این طرح تا حدود ۴۰درصد هزینه‌‌‌های خرید محصولات و ۴۲درصد هزینه‌‌‌های ترمزهای ماشین‌‌‌های حمل که ۲۵۰ تن وزن دارد و ۲۰۰ تن بار حمل می‌کنند را به‌صورت هوشمند کاهش خواهد داد.
رحمانی ادامه داد: همچنین این طرح هوشمندسازی حدود ۱۲درصد مصرف گازوئیل را کاهش داده که عدد قابل‌توجهی برای معادن محسوب میشود و عدد آن به رقم یک میلیارد دلار در حوزه معدن کشور می‌‌‌رسد.
وی گفت: در این طرح قرار است شش معدن بزرگ استان بعد از چادرملو، هوشمندسازی شود و حدود ۴۰ تا ۵۰درصد کار هوشمندسازی روی هر واحد انجام گیرد که به‌شدت در مصرف گازوئیل تاثیرگذار خواهد بود.
وی گفت: کوره‌‌‌های آجر فعلی با کوره‌‌‌های هافمن کار می‌کند که با تبدیل این کوره‌‌‌ها به کوره‌‌‌های تونلی تا ۵۰درصد مصرف گاز کوره‌‌‌ها کاهش پیدا می‌کند.
معاون سازمان مدیریت یزد افزود: طرح بهره‌‌‌وری انرژی در ۵۰۰ هکتار از گلخانه‌‌‌ها هم می‌تواند با روش‌های مدرن همگن‌‌‌سازی شود تا صرفه‌‌‌جویی قابل‌توجهی در آب و گاز داشته باشد و تنها کافی است شرکت ملی گاز گواهی صرفه‌‌‌جویی را برای واحد تولیدی صادر کند.
رحمانی با اشاره به طرح دیگری در زمینه دوگانه‌‌‌سوز کردن کامیون‌‌‌ها خاطرنشان کرد: مصرف گاز یک کامیون معدنی ۴۰ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است که با اجرای روش دوگانه‌‌‌سوز به ۱۲ لیتر تبدیل خواهد شد.
در این خصوص مدیر مجتمع معدن چادرملو هم با بیان اینکه یزد یکی از استان‌‌‌های با ظرفیت‌‌‌های بسیار زیادی در حوزه معدن و پیشینه قدیمی در استخراج سنگ‌آهن در کشور است و قدیمی‌‌‌ترین معدن سنگ را دارد، گفت: ظرفیت‌‌‌های علمی زیادی در این استان نهفته و یکی دیگر از افتخارات آن، وجود شرکت‌های قدرتمند فعال در حوزه معدن است.
سلیمان دهکردی افزود: شرکت‌های بزرگی در این استان در حوزه دیسپاچینگ وجود دارد و در کنار آن شرکت‌هایی از این استان در حوزه هوشمندسازی معادن پیشگام بودند.
وی خاطرنشان کرد: هوشمندسازی معادن اساسا بیشتر از استان یزد نشات گرفته و نخستین پروژه بومی‌‌‌سازی در حوزه دیسپاچینگ در کشور توسط خود استادان داخلی ما در حوزه معدن اتفاق افتاده که این امر افتخاری است.
مدیر معدن چادرملو با تقدیر از شرکت‌های دانشبنیان گفت: در بحث هوشمندسازی معادن، ضربه اساسی در کشور این است که چون بخشی از هزینه‌‌‌ها را بر مبنای قیمت‌های جهانی محاسبه نمی‌‌‌کنیم اهمیت و نقش سیستم‌های هوشمند و هوشمندسازی معادن را در بهره‌‌‌وری از معادن و کاهش هزینه‌‌‌های معادن به خوبی درک نمی‌‌‌کنیم. دهکردی اضافه کرد: اگر با استفاده از هوشمندسازی معادن فقط در حوزه سوخت بتوانیم کاهش بسیار اندکی داشته باشیم صرفه‌‌‌جویی ارزی و ریالی که برای کشور دارد بسیار چشمگیر خواهد بود اما مشکل این است که اساس کار ما بر مبنای محاسبات قیمت تمام‌شده جهانی نیست.
این استاد دانشگاه تاکید کرد: اگر این اتفاق بیفتد فکر می‌‌‌کنم حتی نیازی نباشد که شرکت‌های دانشبنیان به دنبال معادنی مانند چادرملو بیایند بلکه این چادرملو و شرکت‌های بزرگ هستند که به دنبال شرکت‌های دانشبنیان خواهند رفت بنابراین یکی از دستاوردهای هوشمندسازی، کاهش هزینه‌‌‌های تمام‌شده خواهد بود.
وی با اشاره به فعالیت‌‌‌های انجام‌شده در خصوص هوشمندسازی در این مجموعه هم گفت: سیستم دیسپاچینگ که در چادرملو نصب شده یکسری خروجیهای خیلی خوبی برای ما داده و در قالب آن دستگاه‌‌‌هایی با عملیات بالاتر وارد چرخه کردیم که بازدهی عملیاتی ما را به صورت چشمگیری افزایش داده و می‌توانیم از خروجیهای هوشمندسازی در بحث عملیاتی استفاده کنیم.
دهکردی یادآور شد: در واقع چادرملو اولین معدنی است که از سیستم دیسپاچینگ داخلی استفاده کرده با این حال معتقدم استفاده از هوش مصنوعی باید در معادن در دستور کار قرار گیرد.
ظرفیت‌‌‌های قانونی مورد توجه قرار گیرد
در همین باره معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان صمت استان نیز گفت: در استان یزد حدود ۳۲۵۰واحد صنعتی و حدود ۷۷۰واحد معدنی دارای پروانه بهره‌‌‌برداری داریم ولی ممکن است بعضی فصلی یا راکد باشند با این حال حدود ۵۰۰ واحد فعال داریم.
مصطفی نجاتی با اشاره به اینکه حدود ۵۸هزار واحد صنفی و خدماتی داریم که حدود ۳هزار و ۵۰۰ واحد از آنها تولیدی است، افزود: این شرکت‌ها و واحدهای اقتصادی به دنبال آن هستند تا سودشان را افزایش بدهند و دولت و حاکمیت هم باید بستر آن را فراهم کند.
وی اضافه کرد: واحدهای تولیدی برای آنکه سود بیشتری داشته باشند باید یکسری کارها را مانند افزایش میزان کیفیت محصولات انجام دهند و معدن هم به عنوان یک واحد تولیدی باید علاوه بر پرهیز از خام‌‌‌فروشی، نسبت به فرآوری محصول اقدام کند و برای کاهش هزینه‌‌‌هایش نیز باید برنامه‌‌‌ریزی داشته باشد.
معاون سازمان صمت یزد خاطرنشان کرد: در این مسیر تهیه مواد اولیه با قیمت پایین‌‌‌تر، راهکاری برای کاهش مصرف انرژی است و استفاده بهینه از انرژی به کاهش هزینه‌‌‌های تولید، افزایش سرعت و افزایش دقت در تولید منجر خواهد شد و برای این موارد بهترین راهکار حرکت به سمت استفاده از فناوری و هوشمندسازی است.
نجاتی یادآور شد: در هوشمندسازی باید به زیرساخت‌‌‌ها توجه شود و زیرساخت‌‌‌هایی که باید حاکمیت ایجاد کند در مواد قانونی از جمله در قانون معادن تبصره ۵ قانون ماده ۱۴ که خودش فرصت قانونی برای معادن است آمده است.
به گفته وی، در قالب این بند قانونی آمده که در بحث ۲۰درصد واریزی به صندوق دولت، اگر معادن اقداماتی مانند افزایش بهره‌‌‌وری، سوخت بهینه و موارد مربوط به محیط‌زیست انجام دهند این سهم واریزی کاهش می‌‌‌یابد و این در اختیار شورای معادن استان بوده ولی شورای عالی معادن الان دارد این کار را انجام می‌دهد.
این مسوول با اشاره به دستورالعملی که در این خصوص در شهریور امسال ابلاغ شده گفت: هر معدنی که بخواهد از این قانون که یکی از آیتم‌هایش هوشمندسازی است استفاده کند باید طرح مدنظرش را اجرا کند و پس از اجرا، حداکثر تا چهار ماه بعد به ما اعلام کند و بعد از بررسی‌‌‌ها، آن را به شورای عالی معادن ارجاع می‌دهیم.
معاون سازمان صمت افزود: اقدام دیگری که دولت، حداقل در استان یزد انجام می‌دهد این است که کارهایی که قابلیت اجرایی دارند برون‌‌‌سپاری شود که بر اساس فرآیندهای قانونی برخی کارها به مراکزی همچون خانه معدن واگذار میشود که خانه معدن، کار را شروع کرده و حدود ۵معدن را به تهران اعلام کردیم و طرح‌هایشان را فرستادیم که در حال بررسی است.
وی گفت: ۶ معدن دیگر هم کارهایش انجام شده و به تهران ارسال میشود و حدود ۱۲ آیتم در دستورالعمل آمده که قابل استفاده است که یکی از آنها هوشمندسازی است.
نجاتی مبنای دیگر قانونی را مفاد سند یزد بهره‌‌‌ور دانست و ادامه داد: در قالب این سند ۱۲ طرح برای اداره صمت در نظر گرفته و مصوب شده که دو مورد از این پروژه‌‌‌ها که یکی از آنها هوشمندسازی است و یکسری کارهای اجرایی را در این خصوص شروع کردیم و از ظرفیت بخش دانشگاه و همچنین بخش خصوصی مخصوصا واحدهایی که هوشمندسازی را استفاده کردند استفاده شده ولی در عین حال در این مسیر موانعی وجود دارد که باید برطرف شود.
یک استاد دانشکده مهندسی معدن و متالورژی دانشگاه یزد هم با بیان اینکه مباحث مرتبط با هوشمندسازی وسعت خیلی بالایی دارد و به‌ویژه در حوزه معدن کارآیی بسیار بالایی دارد، اظهار کرد: داده‌‌‌ها و اطلاعات معدنی در اماکنی همچون بلوک بافق بسیار زیاد است و اجرای هوشمندسازی نیازمند داده صحیح و درست است که ما کمتر به آن توجه کرده‌‌‌ایم و بانک داده‌‌‌ها نداریم در حالی که باید برای حفظ و نگهداری داده‌‌‌های معدنی فکر اساسی داشته باشیم.
علیرضا یاراحمدی‌بافقی با تاکید بر لزوم حمایت مسوولان از شرکت‌های دانشبنیان خاطرنشان کرد: متاسفانه برای شرکت‌های دانشبنیان مدام اشکال ایجاد میشود. حمایت‌‌‌ها باید فراتر از حمایت‌‌‌های حال حاضر باشد و تقاضا داریم استاندار یزد مشکلات این شرکت‌ها را حل کند.