درحوزه هوش مصنوعی، ایران دارای رتبه ۹۴ در میان ۱۹۳ کشور است از این رو برای ایران در حوزه هوش مصنوعی با چالش‌ها پیش رو دارد.
هوش مصنوعی مولد روز به روز پیشرفته‌تر می‌شود و جنبه‌های مختلف زندگی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اکنون می‌توان از هوش مصنوعی در اکثر کسب و کارها استفاده کرد.
فناوری‌های هوش مصنوعی ابزارهای قدرتمندی را ارائه می‌دهند که با کمک آنها می‌توان بهره‌وری را افزایش داد، وظایف کاری را بهتر پیش برد و کیفیت خدمات را ارتقا داد از این رو کشور ما از این موضوع عقب نمانده و فعالیت‌های گسترده‌ای را در جهت ارائه پژوهش‌ها، خدمات و قانون‌گذاری آن انجام داده و در حال تکمیل این روند است.
در ادامه با الهام فراهانی مدرس دانشگاه صنعتی شریف و عضو هیئت مدیره انجمن هوش مصنوعی ایران درباره دستاوردهای هوش مصنوعی ایران در سال گذشته و چالش‌های پیش روی این فناوری گفت‌و‌گو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
«جهش تولید با مشارکت مردم» در حوزه هوش مصنوعی چطور می‌تواند صورت بگیرد؟
فراهانی: ایجاد جامعه علمی-صنعتی، ارتقاء آموزش و توسعه مهارت‌ها، ایجاد برنامه‌های آموزشی متناسب با نیاز‌های بازار کار در حوزه هوش مصنوعی و توسعه مهارت‌های لازم برای اجرای پروژه‌های مختلف، تشویق به کارآفرینی و ایجاد استارت آپ‌ها استفاده از منابع داخلی، ایجاد فضا‌های نوآوری و شتابدهندهها برای توسعه و پذیرش ایده‌های جدید در حوزه هوش مصنوعی، تشویق به ارائه راه‌حل‌های نوین برای مسائل مختلف اجتماعی و صنعتی از جمله موضوعاتی است که مردم می‌توانند در جهش تولید در حوزه هوش مصنوعی در ایران مشارکت کنند و به توسعه این فناوری برای ارتقای وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور کمک
هوش مصنوعی در کشور ما چه جایگاهی دارد و سال جدید چه اقداماتی باید جهت ارتقاء صورت بگیرد؟
فراهانی: درحوزه هوش مصنوعی، ایران دارای رتبه ۹۴ در میان ۱۹۳ کشور است از این رو نیازمند توسعه و سرمایه‌گذاری بیشتر است تا بتواند به طور کامل از این توانمندی‌ها بهره ببرد در سال جدید، برای ارتقای جایگاه ایران در حوزه هوش مصنوعی، می‌توان اقداماتی نظیر زیر را مدنظر قرار داد: ایجاد برنامه‌های کاربردی هوش مصنوعی در صنایع مختلف،تقویت زیرساخت‌های فناوری، ارتقاء آموزش و تشویق به تحقیق و توسعه با این اقدامات، ایران می‌تواند جایگاه خود را در حوزه هوش مصنوعی تقویت کرده و بهره‌وری اقتصادی و اجتماعی بالاتری را تجربه کند.
مزیت‌های رقابتی ایران در حوزه هوش مصنوعی؛ نیروی انسانی ماهر و دسترسی به منابع محلی
مزیت‌های رقابتی ما در حوزه هوش مصنوعی چیست و برای جهش تولید باید روی کدام حوزه‌ها توجه داشته باشیم؟
فراهانی: از آنجا که ایران دارای پتانسیل بالایی در زمینه کارشناسان و متخصصان هوش مصنوعی و علوم مرتبط است نیروی انسانی ماهر می‌تواند به عنوان یک مزیت رقابتی محسوب شود همچنین از سوی دیگر ایران دارای دسترسی به منابع داده‌های محلی در زمینه‌های مختلف مانند سلامت، کشاورزی، حمل و نقل و … است که می‌تواند بهره‌وری در تولید را افزایش دهد همچنین همکاری‌های بین‌المللی با دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و شرکت‌های دیگر، از تجربیات و دانش جهانی در زمینه هوش مصنوعی بهره‌مند شود.
تجهیز زیرساخت و ارتقاء کیفیت اینترنت لازمه توسعه هوش مصنوعی
با توجه به این قابلیت‌ها توسعه هوش مصنوعی چه الزاماتی دارد؟
فراهانی: سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناوری اطلاعاتی و ارتباطاتی مانند اینترنت پرسرعت و زیرساخت‌های ابری برای افزایش دسترسی و سرعت پردازش داده‌ها، تمرکز بر روی توسعه کاربرد‌های عملی هوش مصنوعی در بخش‌هایی مانند بهداشت، کشاورزی، حمل و نقل، مدیریت شهری، ایجاد محیط‌های نوآوری و شتابدهندهها، ارائه حمایت‌های مالی و فنی برای استارت‌آپ‌ها و کارآفرینان در حوزه هوش مصنوعی از جمله الزاماتی است که برای توسعه هوش مصنوعی ضروری است.
موانع و چالش‌ها هوش مصنوعی در ایران
چالش‌ها و موانع در راستای توسعه هوش مصنوعی در ایران چیست؟
فراهانی: کمبود داده و منابع مالی و فنی، کمبود توانمندی‌های محلی برای طراحی، توسعه و پشتیبانی از سامانه‌های هوش مصنوعی در ایران اندک است و نیازمند توسعه بیشتر است، مقررات و محدودیت‌های مرتبط با حفظ حریم خصوصی، امنیت داده‌ها و استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی ممکن است موانعی را برای توسعه آنها در ایران ایجاد کنند و مهاجرت و کمبود نیروی تخصص از جمله این موارد است که لازم است دولت، صنعت و دانشگاه‌ها با همکاری و هماهنگی بیشتر، سرمایه‌گذاری، حمایت و توسعه توانمندی‌های مورد نیاز را انجام دهند تا به توسعه پایدار هوش مصنوعی در ایران برسیم.
ترویج همکاری و هماهنگی بین دولت، صنعت و دانشگاه با هدف توسعه هوش مصنوعی
آنا: نقش مسئولین در توسعه این فناوری چقدر است؟
فراهانی: مسئولین نیز در این زمینه می توانند با سرمایه‌گذاری‌های استراتژیک، ایجاد زیرساخت‌های لازم، توسعه توانمندی‌های انسانی و ایجاد تسهیلات مالی برای جلب سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی به ارتقاء این فناوری در کشور کمک کنند و از طرف دیگر با ترویج همکاری و هماهنگی بین دولت، صنعت و دانشگاه‌ها به منظور توسعه تکنولوژی‌های هوش مصنوعی به بهره‌مندی از فواید این فناوری برای جامعه کمک کنند.